Metro Bilbao Bilboko ikurretako bat bihurtu da. Kontxa gardenak gogorarazten dituzten egitura batzuetako sarrerak - Norman Foster arkitekto britainiarra bere egileagatik, ‘fosterito’ bezala ezagunak - hiriaren nortasun-ezaugarrietako bat dira. Eta barruan, argiz betetako leize-estazio handiek modu original, erraz eta eraginkorrean nahasten dituzte ingeniaritza eta estetika eta arkitektura. Izan ere, 1998an Metro Bilbaok Brunel Arkitektura Sari ospetsua lortu zuen, bere osotasunean, eta Sarrikoko geltokia, bereziki.

Metro Bilbaoren sarearen trazadurak enbor komuna du hirian zehar. Enbor hori bi lerrotan zabaltzen da, Bilboko Itsasadarraren bi ertzetako eta Bizkaiko kostatik Plentziaraino doazen herriei zerbitzua emateko. Horrez gain, hirugarren lerro bat ere badu, auzo urrunenak komunikatzeko.

Minutu gutxiko bidaia bati esker, Metro Bilbaon Bizkaiko hiriburuaren erdigunea eta Bilboko metropoli-eremuaren interesgune nagusiak ezagutu daitezke, geltoki hauetan geldituz:

Zazpikaleak / Casco Viejo: geltokitik atera eta berehala Bilboko erdigune historikoan gaude, Hiribildua sortu zen lekua eta historia arnasten duen tokia: San Anton zubia eta eliza, Erriberako Merkatua, Santiagoko katedrala, Erdi Aroko Zazpi Kaleak, Plaza Barria, Euskal Museoa, nobleziaren jauregiak eta arrantzale-etxeak, Arriaga Antzokia eta Areatzako Pasealekua… Gainera, Zazpi Kaleak leku ezin hobea da pintxoak betiko tabernetan dastatzeko eta saltoki tradizionaletan edo denda berrienetan erosketak egiteko.

Abando: geltokitik aterata - ez da ahaztu behar bere beirate ikusgarriaren aurrean liluratzea - Plaza Biribila eta Diego Lope de Haro Hiribilduaren fundatzailearen estatua aurkitzen dira, eta oso, gertu Albia Lorategia, oasi txiki bat hiriaren erdian; inguruko kaleak, denda, taberna eta jatetxeen artean paseatzen, Bilboko eraikin interesgarrienetako batzuk ikus daitezke. Nabarmentzekoak dira Campos Antzokiaren eta Guridi Eraikinaren fatxada modernistak, Foru Liburutegi modernoa eta Foru Jauregia, Lurraldearen gobernuaren egoitza.

Moyua: lorez estalitako plaza hau Kale Nagusiaren erdian dago, Zabalguneko merkataritza-arteria handian, Chavarri Jauregia eta Carlton Hotela burgesek inguratuta. Hurbil, Recalde zumarkalean, Montero Etxe iradokitzailea eta Jado plazako iturri bitxia. Mazarredo zumardiari jarraituz, Isozaki Atea, Zubizuri eta Ibaigane jauregira iritsiko gara. Iparragirre kalean, Puppy txakurkume maitagarria dago, Guggenheim Bilbao Museoa zaintzen duena. Eta Kale Nagusian aurrera eginez, Bilboko Arte Ederren Museoa eta Iturrizar Casilda parkea daude, hiriko birika berdea.

Santimami/San Mames: Bilboko eta Bizkaia osoko sinboloetako bat aurkitzeko ezinbesteko geldialdia: San Mames, Athletic Clubaren etxea, filosofia bakarreko kluba. Estadio modernora eta museora ez ezik, geltoki honetatik abiatuta Abandoibarrara, Euskalduna Jauregira eta Itsasmuseumera ere iristen da. Jesusen Bihotzaren plazak, bere eskultura erraldoiarekin, Olabeagaraino, “Norvegia txikiraino”, eramaten du, bere koloretako etxeetan portu-izaera zaharra gordetzen duena. Eta, aurrez aurre, Zorrotzaurre, Bilboko “uhartea”, industria-iraganeko aztarnak kultura-jarduera alternatiboekin batzen dituena.

Areeta: Getxoko auzo eder hau Bilboko itsasadarrerantz zeharkatuz, Bizkaia Zubiraino iristen da, Ibaizabalen uren gainean hegan egiten duen ontzixka batean bi ertzak lotzen 125 urte baino gehiago daramatzan burdinazko kolosoa. Gainera, munduko lehen zubi transbordadorearen gailurreko pasabideak ikuspegi ikusgarriak eskaintzen ditu Abrako badia itsasorantz begiratuz eta Bilboko metropoli-eremutik barrurantz so eginez. Geltoki horretatik itsasoaren ondoko pasealeku atsegin batek Etxe Handien pasealekuraino eramango gaitu XX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran Bizkaiko burgesiak eraikitako jauregi-etxebizitza ikusgarrienak ikusteko.

Algorta: geltoki horretatik Getxoko txokorik ederrenetara iristen da oinez:, etxe koloretsuez eta itsas giroz betetako Portu Zaharreko kale estuetara; Punta Begoñako galerietara eta Ereagako hondartzara. Itsaslabar bertikalen ondoan ibiliz, eremu horretako geologia aparta ikus daiteke. Ibilbidean honako hauek daude: Aixerrota errota, 1726an eraikia; XII. mendeko aztarna erromanikoak dituen Andra Mari eliza; Galea gotorlekua, XVIII. mendetik itsasadarrerako sarbidea zaintzen duena, eta Gorrondatxe/Azkorri eta Barinatxe/La Salvaje hondartzak.

Sopela: Bizkaiko kostaldeko herri hau paradisua da itsasoa maite dutenentzat. Geltokitik Bizkaiko hiru hondartza ezagunenetara sar daiteke, ibilbide atsegin batean. Hondartza bakoitzak bere nortasuna du: Arrietara eta Atxabiribil hondartzak labar garaiez inguratutako itsasora irekitako hareatza handiak dira, itsasbeheran hondartza handi bakarra eratzeko elkartzen direnak; eta Meñakoz, egoera naturalean kontserbatzen den kala txikia eta surflarientzako paradisua.

Plentzia: Metro Bilbaoko L1-aren bukaeran, geltoki honek Bizkaiko itsaso-giroko eremu batera darama, Plentziara eta Gorlizera. Butroe ibaiaren gaineko zubia eta ontzi lotu txikiak zeharkatuz, Plentziako alde zaharrera iritsiko gara, taberna eta jatetxe animatuez beteta. Itsas pasealekuari jarraituz, portura eta kai-muturrera heltzen da. Beste aldean, Plentziako badia eta Plentziako eta Gorlizeko hondartzak daude, familiarekin edo kuadrillarekin egun batez hondartzaz gozatzeko moduko hondartza lasaiak. Aurrerago, Gorlizko itsasargia altxatzen da, eguzkia itsasoan sartzen ikusteko toki paregabea.

Portugalete: Itsasadarraren Ezkerraldeko bitxietako bat da hiribildu ‘jarrilleroa’ - garai batean txakolina jaten zen pitxarretatik horrela ezagutzen dena -. Hirigunean bertan dagoen geltokiak herrigune historikorako sarbidea ematen du, eta bertan Santa Maria basilika gotikoa eta Erdi Aroko Salazar Dorrea nabarmentzen dira. Historiaz betetako Erdi Aroko kale harritsuek Itsasadarrera, Itsas Pasealekura, ‘Rialia’ Industria Museora eta, nola ez, Bizkaia Zubira, Gizateriaren Ondarea den ‘Zubi Eseki’ famatura eramango gaituzte.

Santurtzi: Arrantza-portua Santurtziko arima da, bere itsas funtsari eusten dion herria. Portuan amarratutako arrantza-ontziekin batera, Agurtza museo-ontzia eta Itsas Museoa kofradia zaharrean bisita daitezke, edo herriari ospe handia eman dioten sardina ederrak dastatu. Portua da, halaber, Itsasadarrean barkuan txangoak egiteko edo Kantauri itsasoan baleak ikusteko abentura bati ekiteko abiapuntua. Santurtzi barrualdean ere asko du eskaintzeko. Serantes mendia itsasoaren eta Itsasadarraren gaineko behatoki bikaina da, Serantesko Gotorlekuaren eta Gailurreko Dorrearen gotorlekuek babestutako talaia.