Itsasoaren mailatik 1.481 metroko altuerarekin, Gorbeia ez da Bizkaiko tontorrik altuena soilik; leku berezia ere bada, sinbolismoz betea, gure arbasoen mitoak bizi diren eta kondairak sortzen diren ingurune magikoa, baita, XX. mendearen hasieran, Bizkaiko fededunek bere fedea aldarrikatzeko 18 metroko altuerako gurutze bat jartzea erabaki zuten tokia. Bizkaiko mendizaletasunaren gunea da, eta oraindik ere Urteberri-egunean bere gailurrera igotzeko ohitura mantentzen da.

Gainera, Gorbeia inguruak ondare natural aberatsa gordetzen du, paisaia-aniztasun handikoa, 1994an Parke Natural izendatu zutena. Paisaia horietako bat Zeanuriko Saldropoko hezeguneak osatzen du,. ekosistema bakarra, zohikaztegi zahar batean garatu dena eta gaur egun balio ekologiko handiko landaredia duena, batez ere zonan bizi diren anfibio, narrasti, hegazti eta ugaztunen espezieentzat.

Gorbeiako Parke Naturaleko beste paisaia ahaztezin bat Itzinako Biotopo Babestuan topatzen dena da, haitzuloak eta leizeak - zenbait 1.000 metroko sakonera dutenak - ezkutatzen dituen bitartean ,bere arrokak erakusten dituen formazio karstikoen multzoa. Parke Naturalaren bihotza da, eta bere altxor preziatuenetako batzuk gordetzen ditu, hala nola ehunka urteko pagoak edo landare-espezie bakarrak, eta lurretik sortzen diren formazio arrokatsu grisen ikuspegi bakarrak. Bereziki deigarria da Atxularreko Begia, inguru magiko baterako ataria dirudien harkaitzean irekitako zuloa.

Liluragarriak dira ere, Diman, Jentilzubiko arku naturala, gure mitologiako jentil erraldoiek desfilatzeko erabili zuten zubia, eta Baltzolako kobazuloa, Sugoiren aterpea, - euskal panteoiko jainkosa nagusia den Mariren senarra - eta eskalada gustuko dutenentzako leku berezia.

Gorbeiaren magalean, Ubide Bizkaia eta Arabaren arteko mugan kokatzen den herri txiki bat da, berezitasun bat duena: Bizkaian altuena dagoen herria da (581 m). Bere bi auzoetako kaleetan, San Juan eta Madalenan, antzinako landa-herrien esentzia gordetzen da oraindik, baita ondare garrantzitsu bat ere, hala nola Erdi Aroko galtzada baten hondakinak, herria udaletxearen ondotik pasatuz zeharkatzen zuena, non Undebe eta Zubizabala errekak elkartzen baitira, handik XVI. mendeko San Juan elizara abiatzeko.

Magdalena zubia eta ermitak; inguruneari eta naturari lotutako bizimodu baten lekukoak diren Landazabal eta Latxa baserriek; eta Bilboko Zabalguneko Campos Elíseos antzokiko arkitektoa Alfredo Acebalek 1910ean diseinatua eta Arkitektura Nazionalaren Saria jaso zuen eragin ingeleseko Aréchagako etxeak ere merezi dute bisita.

Inguruetan, eremuko gailurrek babestuta, pagadi eta hariztien basoak, larreak eta herria zeharkatzen duten ubideen ondoko aisialdi-eremuak dira Ubideko beste erakargarritasun handienetakoak. Horrez gain, Undebe errekak jarraitzen duen bezalako Gorbeian oinez edo bizikletaz ibilbideak egiteko abiapuntu egokia da,

Ur-jauziak, gailurrak, ermitak, pagadiak, urtegiak eta errotak

Urtero, urtarrilaren 1ean, Bizkaiko gailurrik altuenetik urteko lehen egunsentia agurtzeko egiten den Gorbeiako gailurra koroatzen duen gurutzerainoko igoeraz gain, Gorbeiako Parke Naturalean zailtasun maila desberdinak dituzten ibilbideak daude oinez edo bizikletaz bertako txoko guztiak ezagutzeko, urteko edozein garaitan egin daitezkeenak.

Areatzan, esate baterako, bi ibilbidek dolmen bat, elurtegi bat, karobi bat eta hezegune txiki bat, alde batetik; eta herriko alde historikoa eta Pagomakurretik Gorbeiaren ikuspegi ederrak, bestetik, ezagutzeko aukera ematen dute; Arrankudiagan, berriz, ibilaldi erraz bat egin daiteke Ganekogortaren ondoan, Zolloko urtegi lasaiaz gozatzeko. Orozkon, Aldabideko ur-jauziraino doazen ibilbideak daude, Itxinako “Atxak”-en ikuspegiez gozatzeko, inguruko mendiak eta Izartzako pagadia ezagutzeko, Atxulora iristeko –Itxinako Biotopo Babestuaren ateetako bat– edo herriko arkitektura-ondarea sakon ezagutzeko.

Zeberion, Burdin Hesiaren aztarnak ikusteko ibilbide bat dago, Espainiako Gerra Zibilean han izan zen defentsa-lerroa, eta beste bat paisaian, herriko mendietan eta haranetan han eta hemen agertzen diren ermita txikiak ezagutzeko, bai eta Olabarrietako Santo Tomas eliza ere, bere zoladura bereziarekin XVI. mendeko Bizkaiko arkitekturaren adibiderik onenetakoa dena.

Otxandion, Barazarko porturantz, Presazelaiko pagadia ikuskizun bikaina da, batez ere udazkenean, pagoen hostoek kolore gorri, okre eta horiak hartzen dituztenean, inguru guztia argi magikoz betez. Presazelai aisialdi-eremuan errekasto txikiak, errekak eta Urkiola ibaiko urak salbatzeko jarri diren egurrezko zubi txikiek markatzen dituzte pagadia lasai ibiltzeko bideak.

Otxandion ere, Arabako Legutio herriarekin batera, Urrunagako urtegia dago, Zadorra ibaiaren urak biltzen dituen mendi arteko itsasoa. Ikuspegi ikusgarriez gain, behatoki egokia da bazterretan habia egiten duten hegaztiak ikusteko, eta ingurune ezin hobea deskonektatzeko, erlaxatzeko eta parke naturalean dauden ibilbideez gozatzeko. Urrunagako Bizkaiko ibaiertzak bide erraz bat eskaintzen du Mekoleta auzo txikia eta Aztikurutz berritutako elurtegia ezagutzeko, izen bereko mendiaren eta San Bernaberen artean dagoen elurra biltzeko etxola duen putzua.

Urrunagako urak Undurragako urtegira isurtzen dira, Zeanuritik hurbil dauden errekak betetzen zituzten errota hidraulikoen eta burdinolen ondarea ezagutzeko Erroten Bideko geralekuetako batera. Adibidez, Errotabarri, 1785ean eraikia, eta oraindik ere zereal uztak ehotzeko erabiltzen zituen makina eta harri guztiak gordetzen dituena, edo Ibargutxikoa, errota gisa funtzionatzen jarraitzen duen burdinola zaharra.