Ibilbidean zehar, bertako jendearengana eta bizimoduarengana hurbilduko zaituzten herriak aurkituko dituzu. Esperientzia paregabea.

- Urkiolako parke naturala

Urkiolako parke naturala Euskadiko altxor naturaletako bat da. Urki-basoen eta kareharrizko tontorren arteko kontrasteak interes geografiko handiko leku ederra bihurtzen du. Aramozko mendilerro paregabean Anboto dago, gailurrik garaiena, 1.330 metrorekin.

Bere kobazuloetan kondairak mito bihurtu dira. Nabarmentzekoa da Mari, guztien artean ezagunena, eta haitzaren horma bertikalean bizi dena. Toki Alai parkeko Interpretazio zentroan, bertako naturaz gozatzeko aukera ugarien berri izango duzu.

Parkeak harrizko tontor garaiak, haranak eta amildegiak biltzen ditu. Mendizaleak eta eskalada maite dutenak maiz etortzen dira hona, eta haiei Astxiki eta Untzillatxeko pareta malkartsuak gomendatzen dizkiegu.

Bisita amaitzeko, gainean Urkiolako Santutegia aurkituko duzu, animalien zaindari den San Antonio Abadearen eta San Antonio Paduakoaren omenez eraikia. XIX. mende amaierako estilo neoerromantikoko obra amaitu gabea da. Haren parean, aurreko elizaren 1870eko dorrea dago oraindik.

- Armañongo parke naturala

854 metroko mendigune hau Enkarterriko bitxi naturaletako bat da, eta Kantabriarekiko muga markatzen du, Karrantza eta Turtzioz udalerrien artean. Paisaia karstikoak, harrizko mendiguneak, artadiak eta pagadiak nabarmentzen dira.

Inguruan 200 kobazulo eta leize baino gehiago daude, eta horien artean Pozalaguako haitzuloa nabarmentzen da (Repsol gidak 2013ko Espainiako Txokorik Onena izendatu zuen), munduko estalaktita eszentriko gehien biltzen dituena.

- Gorbeiako parke naturala

Bizkaia eta Araba artean dago, Gorbeia mendiaren (1482 metro) inguruan. Pagadiz, hariztiz eta pinudiz estalita dago gehienbat, baita harri malkartsuz eta barrunbe ugariz ere.

Inguruneko artzaintza-tradizioaren isla gisa, landa-arkitektura tipikoa duten burdinolak edo baserriak aurkituko dituzu. Nabarmentzekoak dira Mairulegorretako haitzuloa (12 km baino gehiago) eta Itzinako karsta, azken hori Itzinako Biotopo Babestuaren barruan.

Gorbeia mendiaren gailurrean bere gurutze ospetsua aurkituko duzu, XIX. mendearen amaieraren eta XX. mendeko hasieraren omenez eraiki zena.