ArtLover Monika Araujok Bilboko eskaintza kulturala ezagutzeko lehen proposamenetako bat bere museoetara hurbiltzea da, horietako bakoitza aurrekoa baino harrigarriagoa. Guggenheim Bilbao Museo harrigarritik hasita, XXI. mendeko Bilboko arte eta abangoardiako arkitekturaren ikonoa. Frank Gehryk diseinatutako eraikina bera ikuskizun bat da, bere fatxadak estaltzen dituzten titaniozko xaflekin, zeruaren kolorearen arabera aldatzen direnak. Barrualdea ere harrigarria da forma kurboengatik, batez ere aretoen eta mailen inguruan antolatzen den atrio zabalean.

Museoan ikusgai dauden lanek ere ez dute axolagabe uzten gure #ArtLover Monika Araujo; azken mendeko artista garrantzitsuenen (Serra, Kiefer, Rothko, Chillida, Holzer...) maisulanak ikus daitezke haren barruan. Guggenheim Bilbao Museoaren inguruek ere arte modernoaren ezinbesteko obren errepertorio izugarria eskaintzen dute, hala nola Louise Bourgeoiseko Ama, Jeff Koonseko Idi-bihotzak edo Puppy, baita Koonsekoa ere, museoko atea gordetzen duen lorez estalitako txakurkume erraldoia, Bilboko pertsonaiarik maiteenetako bat bihurtu dena.

Bilboko Arte Ederren Museoa ere ezinbestekoa da Bilbon. Pinakoteka hau 1908an sortu zen, eta hamar mila pieza baino gehiagoko bilduma oparoa du ikusgai, arte unibertsalaren historiako maisulanekin; besteak beste, Erdi Aroko irudi erlijiosoak, Martín de Vosen Europaren bahiketa, Grecoren Deikundea, Orazio Gentileschiren Lot eta alabak, Bartolomé Esteban Murilloren San Pedro malkotan; Martín Zapaterren erretratua, Francisco de Goyarena; Laveuses á Arles Paul Gauguinen, edo Francis Baconen Irudia etzanda ispiluan. Arte Ederren Museoa kultura-topaketarako lekua ere da, eta hainbat arte gairi buruzko zikloak antolatzen ditu, aldi baterako erakusketak, hitzaldiak, artistekiko topaketak…

Gainera, Bilbon beste bederatzi museo daude bisitatzeko: ItsasMuseum Bilbao, museo originalean, Bilbok itsasadarrarekin eta itsasoarekin duen harremana ezagutzeaz gain, dikeetan atseden hartzen duten ontziak ere bisita daitezke; Arkeologi Museoa eta Euskal Museoa, biak ere Zazpi Kaleetako Unamuno Plazan, ezinbesteko geldialdia dira Bilbo, Bizkaia eta Euskadi osoaren historia ezagutu nahi dutenentzat, historiaurrean sortu zirenetik eta ohiturek nola eboluzionatu diren ikasteko; eta hurbileko Iturribide kalean, Bilboko alde zaharrean poteatzeko eta pintxoak hartzeko klasikoetako eremu batean, Aste Santuko Pasio-Irudien Museoak tradizio horren historia zabaltzen du Bilbon, XVI. mendetik aurrera kofradiak baititu.

San Frantzisko kaleko Berreginen Museoan, izen bereko beste auzo alternatiboan, artearen historiako maisulan handienetako batzuen erreprodukzioak azaltzen dira, eta Atxuri auzoko Eleiz Museoak Bizkaiko arte erlijiosoaren pieza onenak erakusten ditu komentu zahar batean. San Mames estadio modernoan, Athletic Cluben etxean, Athletic Club Museoa dago, Bilbao Bizkaiarekin hain lotuta dagoen klub honen zaleentzat eta edozein futbol zaleentzat esperientzia ahaztezina. Bilbon bisitatu beharreko beste museo batzuk hauek dira: Vista Alegre zezen-plazako Zezen Museoa, Mandobide kaleko Euskal Abertzaletasunaren Museoa eta Euskararen Etxea, gure milaka urteko hizkuntza euskararen garapena eta bilakaera ezagutu eta ulertzeko lekua.

Bilboko antzokiek gustu guztietarako kultura-programazio zabala eskaintzen dute urte osoan: antzerki klasikoko lanak eta performance berritzaileenak, operak eta zarzuelak eta musika elektronikoa, musika klasikoko eta tradizionaleko kontzertuak eta pop eta rock biziena. “Berez ikuskizun diren eraikinetan gertatzen den esperientzia eszenografiko oso bat”, gure #ArtLover Monika Araujok dioenez.

Campos Elíseos Antzokia, esate baterako, art noveau fatxada zoragarriagatik Bilbon bonbonera’ izenez ezaguna, Hiribilduko modernismoaren adibide ederra da; Bilboko Elkarte Filarmonikoak, berriz, Europako ganbera areto zaharrenetako batean ganbera-musika kontzertuak antolatzen ditu; Bilborock, berriz, leku aproposa da musika modernoaz gozatzeko kontzertuetarako agertoki bihurtutako San Frantzisko auzoko XVII. mendeko eliza batean; eta BBK Aretoak, Kale Nagusian, hiri-kulturari lotutako proposamenak biltzen ditu: kontzertuak, erakusketak, ekitaldiak, zinema, hitzaldiak… Bilbon hiri abangoardietarako eta arte-esperimentaziorako espazioak ere daude. Bilbao Arte, San Antongo elizaren eta zubiaren aurrean, eta Zorrotzaurreko ZAWP, Pabellón 6 eta Espacio Open sormenaren, berrikuntzaren eta ideia berrien iturri diren gune alternatiboak dira.

Ibaizabalen Itsasadarraren eta Erdi Aroko hirigunearen artean, Arriaga Antzokia Bilboko kultura-itsasargietako bat da, Bizkaiko hiriburuko antzerkiaren, operaren eta dantzaren ikurretako bat, 1890ean ateak ireki zituenetik. Parisko Operan inspiratutako eraikin neo barrokoari Juan Crisóstomo Arriaga bilbotar konpositoreak eman zion izena. Hamaika urte zituela, bere lehen lana konposatu zuen eta hamalau urterekin opera bat egin zuen. Hogei urte zituela hil zen arren, ekoizpen artistikoa utzi zuen, eta gaur egun oraindik ere harrituta dago bere jenioagatik.

Antzezpen batera edo kontzertu batera joatea, besaulki-patio harrigarrian edo inguruko palkoren batean, esperientzia ahaztezina da, baina, eraikin historiko horren funtsa ezagutzeko, bisitaldi gidatua egitea da onena, antzerkiaren historian eta haren sekretuetan barrena bidaiatzea. Hallean, eskailera inperialean edo foyerrean ibiltzeaz gain, jendeari normalean irisgarriak ez diren espazioak ezagutzeko aukera ematen du, hala nola Orient Express areto txikia edo Areto Isabeldarra, Ohorezko palkoa edo operako eta zarzuelako jantzien erakusketa interesgarria.

Itsasadarraren ondoan ere Euskalduna Jauregia dago, 1999an Abandoibarran eraikitako erabilera anitzeko gunea. Deigarria da corten altzairuzko fatxada eta haren forma, duela hamarkada batzuk bertan kokatzen zen ontziolan eraikitzen ziren ontziak gogorarazten dituztenak. Era guztietako ikuskizunekin batera, Euskaldunan era guztietako biltzarrak eta topaketak ere egiten dira, bere instalazioen moldakortasunari esker. Bisita gidatuak ere egin daitezke, ikuskizun handienak ere hartzeko prestatutako esparru baten zokoak ezagutzeko.

Bilboko artea ez da museotara eta antzokietara mugatzen. Bilbo osoa museo bat da berez, eta ia 150 eskultura ditu hiri osoan banatuta. Gure #ArtLover Monika Araujok “familiarekin gozatzeko esperientzia politak” bilatzen ditu beti, eta hiriko kaleetan paseatzera atera eta artea kale gorrian ikustea gomendatzen du, hala nola Bilbo Zaharreko, Olabeagako edo Salbeko zubiko horma-irudiak eta plaza eta hiribideetan harritzen duten artelanak ezagutzeko ibilbideak: Jorge Oteizaren Variante ovoide de la desocupación Udaletxearen aurrean; Miguel de Unamunoren bustoa, Alde Zaharrean bere izena duen plazan; Areatzako kioskoko Musikari Alegoriak eta Panen eta Bacoren eskulturak Areatzako pasealekuan.

Zabalgunearen erdi-erdian, Manolo Valdésen hiru erregina- eta menina-eskultura daude, Vicente Larrearen arkitekturari egindako omenaldia, José Ramón Nazabalen Ibiltaria edo Lourdes Umerezek egindako John Adams estatubatuar estatu-politikari eskainitako bustoa, Foru Jauregiaren ondoan.

Abandoibarra, azken hamarkadetan eraldaketa ikusgarriagoa izan duen Bilboko gunea, txundituta uzten duten hiriko eraikin harrigarrienetako batzuek ez ezik, leku ezin hobea da Itsasadarraren ibilguari jarraituz paseatzeko eta nazioartean ezagunak diren artisten lanak ikusteko: Anthony Caroren Explorers Book, Eduardo Chillidaren Begirari IV, Markus Lüpertzen Judith, William Tuckeren Maia edo Ángel Garrazaren Lekuak eta tokiak dibertigarria. Uribitarte pasealekuan Zirgariak nabarmentzen da, Dora Salazar artistak egindako soka bat daramaten lau pertsona, antzina itsasontziak sirga, hots, soka lodi batetik tiraka ontziak  atoian eramaten zuten emakume horien omenez.

Ehun urteko zuhaitzen aretan, Iturrizar Casilda Parke hostotsuaren inguruan, etxeko txikiek gozaraziko duen ahateen urmaelaz gain, artelan ikusgarriak daude. Besteak beste, Nestor Basterretxearen …Gizon eta emakumeei egindako omenaldia, Quintín de Torreren Aureliano del Valle maisuari omenaldia, Luis Larrinagaren Toneti Anaiei eskainitako eskultura edo Joaquín Lucariniren Irakurtzen ats