Butroe gaztelua Gatikan dago, espezie exotikoz eta haritzez inguratzen duen baso zaharretik gailentzen den muino batean. Ez harritu inguru honek Grimm anaien ipuinak gogora ekartzen badizkizu, toki paregabea baita Plentzia, Armintza edo Algortara bidean geldiune bat egin eta bazter miresgarri hauetan murgiltzeko.

Bizkaian dorretxe asko badaude ere, gazteluak nekez topatuko dituzu, bakarra baitago. Butroe da Erdi Aroko gaztelu erromantiko bakarra, garai hartako nobleen arteko gatazkak imajinatzera garraiatzen gaituen txoko berdingabea.  

Maitagarrien istorioetatik ateratako ipuina dirudien arren, gazteluaren jatorria ezagutzeko XI. mendera luzatu behar dugu soa, Butroeko jaunen etxe zaharrean jaso baitzen Erdi Aroko dorretxea. 
XVI. mendean dorrea konkistataezina zen gaztelu bilakatu zen, eta mende luzeetan zehar bizi izan zituen Ganboinoen eta Oinazinoen arteko gatazka odoltsuak. Butroeko jaunak gazteluan babesten ziren lurraldean zuten boterea berretsiz.  XVI. mende hasieran, guda hauek amaitzean, gaztelua utzi egin zuten eta eraikina pixkanaka-pixkanaka narriatu egin zen. Azkenean, XIX. Mende hasieran, Torrecillako markesak, erortzear zegoen Butroeren azken jabeak, Francisco de Cubas arkitekto eta politikariari berreraikitze-lanak egokitu zizkion.  

Gotorlekuak kutsu erromantikoa hartu zuen inspirazio gotiko, nordiko eta itzelari esker eta ezaugarri hauek inguruko gainontzeko gaztelu guztiengandik bereizi zuen Butroe. Harri landuz eta garbiz egindako eraikina da eta datu esanguratsu gisa, harriaren kolore argiari esker, parterik zaharrena erraz bereizten da.

Gaztelua gaur egun

Gaztelua Bizkaiko gotorleku aipagarrienetako bat da eta gerturatzen den orok antzemango du eraikin sendo honen kokapen estrategikoa muinoaren gainaldean. Zabalera handiko bi kubo borobilak eta hainbat eta hainbat baok osatzen dute eraikinaren aurrealdea. XIX. mendeko dorrea da gazteluaren sabaitik at gailentzen dena, eta antzinako eraikinetik mantentzen diren hondarrak beheko solairuan soilik daude.

Gaztelu hau, bizitoki baino gehiago, apeta gisa eraiki zen eta zentzu honetan, barnealdea ez zegoen bizitzeko pentsatua, bertako dorreak ez baitziren erabilgarriak eta gune batzuen arteko korridoreak kanpoaldean zeuden. 

Gaur egun ezin da gazteluaren barrukaldea bisitatu. Espero da egoera hau etorkizunera aldatzea. Hala ere, fatxada eder eta lorategi zoragarriaz goza dezakezu

Ibilbideak

35.000 metro karratutik gorako basoa da, erreserba ekologiko aberatsa da, flora eta fauna ugari eta anitza biltzen dituena. Lehen begiradan palmerak ikusiko dituzu, baina hauez gain, geureak zein atzerrikoak diren beste espezie batzuk ere daude, hirurogeita hamar zuhaitz mota ezberdin daude gazteluaren inguruan eta tartean, Amerikatik ekarritako sekuioa luzeak, palmerak eta haritzak.

Ez zaitez gelditu gaztelu inguruko bazterrak ezagutzeko osteratxoa egin barik, inguruko basoan 70 zuhaitz mota ezberdin topatuko dituzu

Urtaroaren arabera ibilbidean zehar animaliekin egingo duzu topo, batez ere ardiak eta hegaztiak dira inguruan hegan zein lasterka ibiliko direnak. Haurrekin egiteko txango ederra da, ez dago inolako zailtasunik hemen inguruan eta paraje hauetan euren istorio propia sortzeko magia topatuko dute etxeko txikienek.

Familiarekin bidaiatzen ari bazara, inguruko ibilbide hauez gain, hemendik gertu dagoen bisita bat aholkatu nahi dizugu: Olentzeroren etxea. Mungian dago, 9 kilometrora gutxi gora behera. Izenaduba Basoa gainera Bizkaiko baserri zaharrena da eta euskal mitologiaren lehen interpretazio zentroa ere bada.