Sar zaitez guztiz euskal gastronomian.

Bilbao Bizkaian hoberen egiten den gauzetako bat jatea da. Gastronomia onaren, zainduaren, eta errezeta tradizionalen mimoarekin eta zero kilometroko produktuekin egindako gastronomiaren zaleentzako helmuga bikaina da.

Sagardotegiak horren adibide argia dira. Baserriak landaguneetan egon ohi dira eta han bertan ekoizten dituzte produktuak (sagardoa kasu), edo, bestela, ondoko baratze edo baserrietan erosten dituzte. Hori da janariaren kalitatearen arrazoia; produktu guztiak bertakoak eta kalitate handikoak dira.

Baina, zoritxarrez, esperientzia honek ez du urte osoa irauten. Salbuespenak salbuespen, orokorrean, sagardotegiak urtarrilaren erdialdetik apirilaren amaiera arte egoten dira zabalik. Beraz, hilabete horietan Bilbao Bizkaia bisitatzeko asmoz bazabiltza, hartu papera eta boligrafoa, hau izango baita dastatu ahal izango duzu menua!

Sagardotegiko menua

Hasierakoak. Lehenengo protagonistak bakailao-tortilla eta bakailaoa piperrekin dira. Plater hauek mahaian zerbitzatzen dira eta kuadrillarekin partekatzen dira.

Sagardotegi batzuetan bestelako hasierakoak ere eskaintzen dituzte, hala nola txorizoa sagardo erara edo etxeko berezitasunak. Baina horiek plater nagusiaren aurreko mokaduak baino ez dira: idi-txuletoi handia baitator gero.

Gehiago hartu ezin duzula pentsatu arren, festarekin jarraitzeko postrea daukagu. Apala dirudi, baina elegantea da, zapore bonba: gazta, irasagarra eta intxaurrak.

Eta, noski, altxorrik preziatuena: baserriko sagardoa. Kupeletan gordetzen da eta zentzumen-oturuntzarekin batera hartzeko bikaina da.

Txotx!

Txotx! (harridura markarekin, arnasa betean oihukatzen baita) sagardotegian erabiltzen den hitz gakoa da. Hitz hori entzutean guztia eteten da... sagardo-basoa betetzera joateko momentua da! Kupela ireki eta sagardoa hartzen has daitekeela adierazten duen seinalea da, beraz, adi egon behar gara ilaran jarri eta sagardoa kupeletik edalontzira zuzenean zerbitzatzeko. Sagardotegi batzuetan nagusiak (eta sagardo-ekoizleak) dira txorrota irekitzeko eta ixteko ardura dutenak; baina, jatetxe batzuetan, oturuntzaz gozatzen ari direnen eskuetan dago.

Tradizioa benetako erritu bihurtzen da urtarrila heltzean. Bakoitzaren magiaz gozatzeko asmoarekin sagardotegi-tourra egiten duenik ere badago. Esperientzia gastronomikoa baino gehiago, mahaikideekin sozializatzeko, ezagutu ala ez (askotan mahai luzeetan jaten baita), eta zaporeen bidez euskal kultura eta historian zehar bidaiatzeko aukera da.

Jatorria aspaldikoa da; izan ere, sagardotegietan bertan sagardo-dastaketak egiten ziren produktua erosi nahi zutenentzat. Zuzenean kupeletik hartu ahal izateko, zulotxo bat egiten zieten erdian, sagardoa bertatik irten eta zuzenean edalontziarekin hartzeko. “Txotx” hitzak kupela ixteko erabiltzen zuten estalkiari egiten dio erreferentzia.

Euskal gastronomia tradizionala

Bilbao Bizkaiko identitatean, gastronomiak berebiziko garrantzia izan du beti. Familia, kuadrilla, pozak zein tristurak, guztia partekatzen eta ospatzen da mahai baten inguruan. Jatearen kulturari eta bertako produktuen kalitateari esker, euskal gastronomia erreferente bihurtu da. Horren adibide dira Bizkaiko 12 jatetxeren artean dituzten 14 Michelin izarrak.

Baina euskal gastronomia tradizionala sagardotegiak eta izardun jatetxeak baino askoz gehiago da. Betiko platerak, amamek eta aititek prestatzen zituztenak, Bizkaiko jatetxe askotan aurki ditzakegu: bakailaoa pil-pilean, marmitakoa, bakailaoa Bizkaiko erara, txipiroiak beren tintan...

Eta baita pintxoak, noski, goi-mailako gastronomia miniaturan. Ez dituzu pintxo berdinak dituzten bi taberna aurkituko, baita gildak ere, konbinazio sinplea dirudien arren, era askotara aurki baitaitezke. Taberna bakoitzak ukitu berezia ematen die, osagai sekretuak erabilita edo baita aukera berriak sortuta ere. Esperientzia paregabea bizitzeko, pintxoak dituzten taberna batetik bestera joatea eta zaporeak dastatzea gomendatzen da. Sorpresa handiak hartuko dituzu!

Laburbilduz, hemen jatea gustuko dugu! Zure bidaia bitartean gure kulturan sartzera eta gure zaporeak eta gastronomia ezagutzera gonbidatzen zaitugu.