Noraezean ibilita topatuko dituzu zenbait plaza eta monumentu. Iraganeko aztarnak nonahi, hainbat zokotan murgilduko zara Durangoren historian. Urte osoan zehar ziurtatuta izango duzun giro paregabe batek gehiago ikusi eta ikasteko gogoa piztuko dizu. Zatoz gurekin!

Abiapuntua Santa Ana arkua da, antzina Durango inguratzen zuen harresiak zituen sei ateetatik gelditzen den bakarra.  Garaipen arku itxurako ate honen azpialdetik igaro eta izen bereko plazan dagoen elizan hurrengo etenalditxoa egin beharko duzu. Eliza honek badu zer kontatu, leku honetan, antzina, XV. mendeko beste eliza bat zegoen. 1723an tenplu zaharra eraitsi zen, ordurako eraikin berriaren habeak ezarrita zeudela. 2009an berreraiki zen eta lan arkeologikoak egin ziren, lan honei esker, hiriaren lehenengo plangintzaren aztarnak topatu ziren. Aurrera jarraitu baino lehen, Santa Ana arkutik eliza zure eskuinaldean utzita, joan ezkerraldean dagoen Lariz Torre kalera, eta hemendik dorrera iritsiko zara.

Hiri jauregi errenazentista da, 1483an Isabel erregina katolikoaren ostatu izan zena kartzela izatera igaro zan XIX. mendean. 2009an berriztatu zen XV. mendeko itxurara itzuliz. 

“La Comedie Française”en oinarritutako margolanak dituen eraikina da zure hurrengo geralekua: Durangoko udaletxea. 1945an berriztatu behar izan zen 1937ko bonbardaketaren ondorioz. Hemendik gertu Arte eta Historia museoa dago, Etxezarreta jauregian, non artelan moderno eta historikoki interesgarriak diren elementuak batzen diren. Azpimarragarria da XV. mendeko Durango hiriaren maketa, hartu bizpahiru minutu xehetasunez behatzeko eta antzeman desberdintasunak orduko eta egungo herriaren artean. 

Kalean behera jarraitzen duzula, ezkerraldera San Agustin Kulturgunea ikusiko duzu, ikuskizun ugari eskaintzen dituen erakustokia. Ezkurdi plazan aurkituko zara metro batzuk aurrera egitean, Durangoko jai-giro eta bizimodu sozialaren sorgunea da enparantza hau. Euskotren geltokia, musika kioskoa, frontoia… ezer ez zaio falta aisialdirako gune apropos honi.

Lehenago kontsultatzeko astirik izan ez baduzu, Ezkurdi plazatik gertu Plateruena Kafe Antzokia dago. Plateruenako kultura arloko programazioa oso anitza eta zabala da eta ostalaritza zerbitzua ere eskaintzen du. Pareko Landako gunean aisialdi jarduerak eta publiko ororentzat pentsatutako ikuskizunak antolatzen dira. Azokagune honetan egiten den festarik erraldoiena, abenduro egiten den Durangoko Azoka da.

Bazter hauek ikusi ondoren gure ibilbidea jarraituko dugu eta hurrengo geltokia Uribarriko Andra Maria basilika izango da. Ez harritu bidean merkatu plazako zurrumurruak aditzen badituzu eta eraikin honekin liluratzen bazara. Monumentu nazionala da eta Euskal Herrian daukagun obra apartenetako bat da. Ez zaitez hemendik joan barrualdea ezagutu barik, aldare nagusiko erretaula altxorra da eta ikusi egin behar duzu. Bonbardaketaren biktima, gerora gune hau ere berreraiki egin behar izan zen. Hala ere, errege-erregina Katolikoen estiloko korua, jatorrizko elementurik zaharrena, ikusgai dago oraindik.

Aztarnak

1937 urtekoko martxoaren 31ko goizeko 08.30etan idatzi zen Durangoko historiaren atalik beltzena. Abiazio faxistaren bonbaketariek goizez eta arratsaldez herria sarraskitu zuten, historikoak ziren hainbat eta hainbat eraikin erabat suntsituz. “Memoriarako espazioa” biktima hauek omentzeko sortu zen; elizan mezetan zeundenei, merkatuan zeundenei, oro har, eraso horien biktima izandako guztiei. “Aztarnak” bisita gidatua gustatuko zaizu honen gaineko argibide gehiago nahi badituzu. Bestela, Turismo bulegora hurreratu informazio gehiago jasotzeko eta bide batez, eraikinari erreparatzeko. Kurutzesantu Museoan zaude, Kurutziaga gurutzearen gordelekuan. Gurutze honek monumentu historiko-artistikoaren kategoria dauka. 

Oraindik aurrera jarraitzeko aukera daukazu, zoaz Kalebarriatik gora. Ezkerraldean dago Bizenta Mogel liburutegia. Seguruenik ez duzu jakingo nor den liburutegi honi izena ematen dion emakumea. Bizentari egozten zaio euskarazko lehen testuen idazmena. 

Kale hauetan gora eta behera bazabiltza, erne ibili, ea ez zaren zezen batekin topatzen. San Fausto jaietan, urriaren 13 inguruan, alde zaharrean bigantxa bat askatzen dute, lepotik soka bat duela, Santa Ana plazara eramateko helburuarekin. Eskultura bat ere badago sokamutur honen omenez...ausartzen al zara?

Lasai hartu atseden Pinondo enparantzan korrikaldi honen ondoren eta gozatu Mañaria errekaren alboetako bazter ederrenaz. Ez joan hemendik argazkirik atera gabe Pablo Pedro Astarloaren eskulturari, gurutzeari eta iturri monumentalari. 

Berehala bereiziko duzu Santa Anako arku izugarria eta hemendik Tabirako San Pedrorako norantza hartuko duzu. Hemengo eliza, alde zaharretik zortzi minutura dago gutxi gora behera, baina behin hona iritsita, zalantzarik barik, jarraitu gurekin aurrera, aho zabalik geratuko zara eta: Bizkaiko elizarik zaharrena da, XV. mendekoa eta ustez aurreko Erdi Aroko eliza zegoen lekuan kokatuta dago.

Ezin dituzu galdu

Mikeldi idoloa: Animalia forma sumatzen al diozu? Eskultura hau Mikeldiko San Vicente ermitan aurkitu zen, animalia baten itxura eskematikoa irudikatzen du, eta bere sabelapean disko bat dauka . Durangoko Mikeldi kalean ikusgai dagoena jatorrizkoaren kopia da. 

Madalenako ermita: Jatorrizko eliza XIX. mendekoa da, hilerriak hirigunetik kanpo ateratzeko dekretua sortu zenekoa hain zuzen. Gerora lekuz aldatu ziren eta egungo ermita eraiki zuten. Eraikin honek xarmanki alaituko du zure ibilbidea.