Bizkaiko barnealdean ukigabe mantentzen diren naturaguneak, sinbolismoz betetako gailurrak, iragan komertzialaren handitasuna islatzen duten hiribilduak, antzinako erabilera eta lanbideak bere horretan mantentzen dituzten herri lasaiak, eta magia arnasten den tokiak daude. Durangaldeak tradizioa, ondarea eta natura abenturarekin konbinatzen ditu.

Hauek dira Durangaldeak eskaintzen duen guztia ezagutzen hasteko ezinbestekoak:

Urkiolako Parke Naturala: Aramotz mendilerroko gailurretako paisaia alpetar ikusgarriak Bilbao Bizkaiko mendizaletasunaren eta mendi-ibilien gunetako bat dira. Urkiolako Parke Naturalean, animalia basatiak eta bertako zuhaitzen barietateak baserrian eta ardi latxen artzaintzan oinarritutako bizimodu tradizionalekin batera bizi dira. Inguru magiko hau Mari gure jainkosaren etxea da, Anboto parkeko gailurrik altuenean ezkutatutako kobazulo batean bizi dena. Urkiolako Santutegiak ere bere kondairak gordetzen ditu, santutegiaren aurrean dagoen harriaren inguruan birak ematen bikotea aurkitzen dela dioena bezala.

Durango: XIII. mendetik aurrera hirigune historikoko Erdi Aroko hiru kaleetatik aurrera hazi zen herri hau Durangaldeko epizentroa izan da. Nabarmentzekoak dira Santa Ana arkua, harresi zaharreko ate barrokoetako bat, eta Andra Mariaren eliza, egurrezko arkupe bikaina duena. Durangoko mugarri berezienetako bat Kurutziagako Gurutzea da, XV. mendean heresiaren aurkako prozesuen biktimak erre ziren tokian eraikitako pekamen-monumentua. Beste erreferenteetako batzuk hauek dira: Merkatu plaza, Lariz Torre errenazentista, Udalaren fatxada apaindua, Tabirako San Pedro Erdi Aroko eliza edo Ezkurdi plaza.

Elorrio: merkataritzak XV. eta XVI. mendeetan aurrera egin zuen hiribildu txiki hau, bere alde zaharra blasoi-hiribilduetatik eta lorategietatik josiz: Arespakotxaga, Arespakotxaga Azkarraga, Zearsolo, Olazabal… jauregiak urrezko garai baten adierazgarri dira. Arriola jauregia ere hala da, Berrio-Otxoako San Balentin jaio zen lekua. Haren hondarrak Andre Maria Sortzez Garbiaren Basilikan daude. Bizkaiko handiena da, bolumenari dagokionez, eta barnealdeko dekorazio ikusgarria du. Elorrioko historia ezagutzeko, ezinbestekoa da Kanpoaldeko atea, Etxebarriako San Agustin eliza, Bainuetxe Zaharra balnearioa eta ur sulfurosoa sortzen den iturburuak edo Berriozabaleta iturria eta bere ingurune erromantikoa bisitatzea.

Argiñetako nekropolia: San Adriango ermitak eta inguratzen duten haritzek giro berezia ematen diote Argiñetako nekropoliari, ia magikoa, Durangaldeko leku misteriotsuenetako bat. Hogei hilobi inskripziodunek - Bizkaiko kristautasunaren idatzizko testigantza zaharrenek - eta VII. eta IX. mendeetako sinbolo astralez apaindutako bost hilarri obalek ingurune oroitarazle hau osatzen dute Zenita auzoan, Elorrio kanpoaldean.

Landa-xarma: Durangaldeko herri eta auzo askok iraganeko esentzia gordetzen dute, erritmo naturalak denboran izoztuak diruditen lekuetan. Abadiño, Atxondo, Garai, Izurtza, Mañaria eta Zaldibarreko landa-auzoek ehunka urteko baserriak hartzen dituzte, larrez eta baratzez inguratuak, basoetako itzalean ezkutatutako ermitak, jaun feudalek eraikitako egundoko dorreak, latxa-ardien artaldeak bazkatzen diren zelaiak, historiaurreko garaietatik gizakiak utzi izan dituen aztarnak, errekak, leizeak eta kondairetan murgildutako gailurrak.

Oiz mendia: Bizkaiko erdialdean Oiz mendia dago, gure Mari jainkosaren egoitzetako bat - Anbototik etxez aldatzen dena da, su igitai baten itxuran, eta trumoiaren antzeko soinua sortuz-, eta bere mendi- hegaletan trikuharriak eta tumuluak utzi zituzten Durangaldeko historiaurreko biztanleentzat kultu-lekua. Gainera, 1.026 metrora dagoen tontor ikoniko hori bost deiadar-mendietako bat zen, gailurretik Gernikako Batzar Nagusietara deitzen zen, adarrak joz eta suak eginez. Bizkaiko mendizaletasunaren helmuga. Gailurretik Durangaldeko eta Lea Artibaiko paisaia ikusgarria ikus daiteke.

Gerediagako Foru Zelaia: Mendeetan zehar, Durangaldeko 12 elizateetako ordezkariak leku horretan biltzen ziren beren gaiei buruz erabakitzeko, Europako parlamentu-sistema zaharrenetako bat osatuz. Urkiolako Parke Naturalaren gaineko ikuspegiekin, Gerediagako egungo multzoa San Salbador eta San Klemente ermitak, Bizkaiko foruen sinbolo den haritzak, gurutze errenazentistak eta Foru Zelaiak osatzen dute. Egitura zirkularra da, Merindadeko herrien ordezkari bakoitzarentzat asentu gisa balio zuten harriz hornitua.

Ibilaldiak naturan zehar: Kostaldearen eta barrualdearen arteko bidegurutzea, Durangaldeko naturan maila guztietarako ibilbideak gozatzeko aukera dago. Ibilbide laburrak daude, hala nola Arrazolako Bide Berdea, Atxondoko bailaratik barrena, Anbotoren itzalpean; Iurretako natura eta ondarea ezagutzeko Iparraldeko eta Hegoaldeko ibilbideak; eta Santa Marina eta Santruan arteko pasealekua, Zaldibar eta Elorrio baso bide batetik lotzen dituena. Urkiolako Parke Naturala basoetan barneratzen diren bidexkaz beteta dago, besteak beste Anbotora itzulia ematen duena, Durangotik Urkiolara eramaten duena edo Santutegitik Mañariaraino doana. GR 229 Mikeldi ibilbidearen bost etapek Durangaldeko txoko guztiak zeharkatzen dituzte; GR 38 Ardoaren eta arrainaren ibilbidea, berriz, Urkiola, Mañaria, Durango, Izurtza, Iurreta, Garai eta Berrizetik igarotzen da, ondoren Gernikara, Urdaibaiko Biosferaren Erreserbara eta Bermeora abiatzeko.

Tradizioa eta kultura: Durangaldea Bilbao Bizkaian errotuen dauden mitoetako batzuen bizilekua da. Han bizi dira Mari, ama lurra irudikatzen duen jainkosa, bere denbora Anboto eta Oiz artean banatuz, eta lamiak, emakume gorputza eta ahate edo oilo oinak dituzten izakiak, erreketatik hurbil bizi direnak; eta jentil erraldoien arrastoari jarrai dakioke eremu osoan ikusten diren harrespil eta trikuharrietan. Durangaldeko beste ezaugarrietako bat euskara da, gure milaka urteko hizkuntza, eta hor ospatzen dira urtero euskal liburu eta diskoaren azoka, Durangoko Azoka, euskal kulturaren urteko hitzordu garrantzitsuena Bilbao Bizkaian.

Aire zabaleko abenturak: Natura da protagonista Durangaldean, abentura amaigabeak bizitzeko eskualdea. Familiarentzako plan onenetako batzuk hauek dira: Abadiñon edo Urkiolan egun batez ardi-artzain izateko esperientziaz gozatzea; Elorrioko baserrien bizitza ezagutzea eta Mañariko Hontza Museoa bisitatzea, natur zientziei buruzkoa. Horrez gain, txakolinari buruz ikasteko Elorrion mahasti eta upategi bat ere bisita daitezke, naturan barrena gozatzeko Zornotzan, Berrizen eta Elorrion barrena zaldiz ibili edo Durangaldeko paisaiarik harrigarrienak ezagutzeko tuk-tuk bat hartu. Abenturazaleentzat, Urkiolako Parke Naturala ginkanaz, geopuntoen bilaketaz, hegaztien behaketaz edo orientazio ibilbideez beteta dago. Eta adrenalina maite dutenek ezin dute aukera galdu Abadiñon mendiko bizikletaz ibilbideak egiteko, Atxarteko eta Untzillatxeko paretak eskalatzeko edo Urkiolako Parke Naturalean Marko haitzuloan sartzeko.