Bilbao hiru ekitalditan

El mundo nunca es suficiente

Pierce Brosnanek James Bonden papera egin zuen El mundo nunca es suficiente filmean, eta, eszena batean, Mazarredo zumarkaleko 63. zenbakiko bosgarren solairutik zintzilikatu zen, espaloian lurreratu arte; handik, Salbeko zubitik jarraitu zuen bere maletatxoarekin, Guggenheim Bilbao Museoa atzean utzita. Frank O. Gehry arkitekto kanadiarrak diseinatutako museo ikonikoa lorez egindako Puppy eskulturak zaintzen du. Puppy Jeff Koons artistak sortu zuen eta erakarpen gehigarri bat bihurtu da. Puppy txakur baten erreprodukzioa da, 12,4 metroko altuerakoa, eta azken 25 urteetan ia 25 milioi pertsonaren lekuko izan da.

Intimidad

Bilboko udaletxeko areto arabiar handia Bizkaiko 70 toki baino gehiagotatik igarotzen den filmaketa honen abiapuntua da. Areto horretan, Itziar Ituño ikus dezakegu, gure hiriburuko alkategai papera eginez. Telesailak sekulako arrakasta izan du Netflixen, eta 30 milioi bistaratze baino gehiago izan ditu estreinatu ondorengo bigarren astean. Plataforman gehien ikusi den ingelesezkoa ez den telesaila da, eta zortzigarrena mundu mailan. Strangers Things eta Peaky Blinders gisako telesailek bakarrik gainditzen dute.

Ola de crímenes

Gracia Querejetak zuzendutako eta Maribel Verdúk eta Antonio Resinesek antzeztutako Ola de crímenes filma Zubizuri Zubiaren eta Olabarri Jauregiaren artean grabatu zen. Ezinezkoa da César Pelli arkitektoaren Iberdrola Dorre izugarriari so ez egitea, Espainiako zortzigarren eraikinik altuena baita. Beste komedia batean ere ikus daiteke dorrea, García y García komedian, José Mota eta Pepe Viyuela protagonista dituen Ana Murugarren zuzendariaren filma. Filmak sari bat irabazi zuen 2021eko Malagako Zinemaldian eta, sekulako arrakasta izan duenez, bigarren zatia izango du.

El Hoyo

Galder Gaztelu-Urrutia zuzendari bilbotarrak zuzendutako El Hoyo filmak sekulako arrakasta izan du mundu osoan zehar. Lau sari eskuratu zituen Sitgeseko Zinemaldian, baita Goya bat eta Publikoaren Saria ere, Torontoko Zinemaldian. Filma Zorrotzako Muturreko indusketa-nabe batean filmatu zuten, Itsasadarraren ertzean eta Bilboko Irala auzoko Harino Panaderaren egoitza zaharraren instalazioetan. Zorrotzako pabiloia –bertan grabatu zen filma– kokatuta dagoen eremuan portu-instalazioak eta enpresak egon ziren XX. mendearen hasieratik. Haren parean, Itsasadarra zeharkatuta, Zorrotzaurre irla dago. Bertan hainbat fabrika egon baziren ere, eraberritzen ari dira etxebizitzak, teknologia-parkeak, enpresa jasangarrien egoitzak eta berdeguneak eraikitzeko.

Handia

Handia filmean, Eneko Sagardoy aktoreak Migel Joakin Eleizegiren papera betetzen du. Migel Joakin 1818an jaio zen Altzon (Gipuzkoa) eta 2,42 metroko altuera zuelako egin zen ezagun. Hark sekulako ospea hartu eta Europan zehar bidaiatu zuen; pertsonaia ezagunen aurrean erakutsi zuten, hala nola Espainiako Isabel II.a erreginaren eta Ingalaterrako Victoria erreginaren aurrean. Filmak arrakasta handia izan zuen eta hainbat sari jaso zituen, horien artean 10 Goya (hamahiru izendapenetatik) eta bi sari Donostiako Zinemaldian; gainera, harrera bikaina izan zuen zinema-aretoetan, baita Netflixen ere.

Handia Bilboko hainbat tokitan filmatu zen, hala nola Bizkaiko Foru Aldundiaren Jauregiaren atzealdean, Bilboko Kale Nagusian . Bertan, karroza baten ondotik oinez ikus daiteke protagonista, elur-egun batean. Jauregia 1900. urtean eraiki zuten eta arkitektura eklektikoaren adibide da. 15 metroko altuera eta 10 metroko diametroa duen arku ikusgarri bat du atzealdean, eta filmean marko gisa erabiltzen da Londresko kale baten itxura duen eszena baterako.

El cuarto pasajero

Álex de la Iglesia bilbotarrak zuzendutako El cuarto pasajero komedian, protagonistek Bilboko zabalgunea, Bilboko merkataritza- eta finantza-gunea, zeharkatzen dute; bertan dago Kale Nagusi enblematikoa ere. Traman, Julianek, dibortziatuta dagoen 50 urteko gizon batek, Madrilera joateko bere autoa partekatzea erabakitzen du aplikazio baten bidez. Besteak beste Lorenarekin partekatzen du autoa; hura Federico Moyua plaza dotore eta kosmopolitan du zain.

70 Binladens

Bilboko Metroa hiriko leku erakargarrienetako bat da. 1995ean inauguratu zuten, eta trenbideak 49,16km-ko luzera eta 49 geltoki ditu guztira, hiru lineatan banatuta. Norman Foster arkitekto britainiarraren hiri-diseinuak altzairua, hormigoia eta kristala hartu zituen oinarri gisa, eta egitura zabal eta eroso bat sortu zuen. Hiri osoan zehar daude geltokietarako sarbideak, eta barrualdea ondo ikus daiteke 70 binladens filmean. Bertan, Alonsotegiko banku baten lapurretari buruzko hausnarketa egiten du protagonistak, Bilbotik gertu dagoen udalerria. Koldo Serraren lanak Bilbora ikuspegiak eskaintzen ditu (Salbeko zubia, Guggenheim Bilbao Museoa atzean duela, eta Campo Volantin pasealekua), baita Getxoko ikuspegiak ere (Arrigunaga eta Galea), filmaren amaieran.

Descarrilados

Abandoko Indalecio Prieto geltokia da Bilboko lekurik ikonikoetako bat. Burdinazko bobeda ikusgarri bat du, eta 15 metroko zabalera eta 10 metroko altuera dituen barruko beirate bat, 301 pieza artistikoz egina, hiriko bizimoduak eta ohiturak islatzen dituztenak. Toki hori film askotan erabili izan da, Descarrilados (protagonistek Interrail bidez egindako bidaian izandako gorabeherak kontatzen dira) eta Cuando dejes de quererme filmetan, adibidez.

La vida padre

Bilboko alde zaharra hiriko toki autentikoenetako bat da. Auzo historikoa da, zaharrena, eta historiaz eta bizitasunez betetako kaleak ditu; horiek Kantauri itsasoko ertzeko aire zabaleko merkataritza-gune handienetako bat osatzen dute. Bilboko bihotzean hiriko eliza eta monumentu zaharrenak daude, eta La Vida Padre filmeko eszena askoren eszenatokia da. Karra Elejalde eta Enric Auquer protagonista dituen komedia horretan gastronomia da protagonista nagusia.

Joaquín Mazónen filma leku ikonikoetan garatzen da, hala nola Arriaga Antzokian, Estatuko antzoki nagusietako bat eta hiriko eraikin azpimarragarrienetako bat. Arriaga Antzokia 1890ean inauguratu zuten eta estilo neobarrokoa du, XIX. mendearen amaierakoa. Joaquín de Rucoba arkitektoak diseinatu zuen eta Juan Crisostomo Arriaga konpositore bilbotarrari eskaini zioten, “Espainiako Mozart” gisa ezaguna. Abuztuan, fatxada nagusiko balkoi nagusitik “txupinazoa” botatzen dute, Bilboko Aste Nagusiari hasiera emanez.

La línea invisible

Erriberako Merkatua ezinbesteko geldialdia da alde zaharrean. Europako hornigaien plaza estali handienetako bat da, eta lurraldeko produktu freskoak eta goxoak eskaintzen dira bertan. Itsasadarraren beste aldean, Bilbo Zaharra dago, hiriko auzorik zaharrena. Bilboko gune multikulturalena delako da ezaguna, eta denda paregabeak, diseinukoak, liburu-denda independenteak, apaindegiak, jatetxe berritzaileak eta gune artistikoak daude. "La línea invisible" telesailaren zati bat kale horietan filmatu zen. Telesailak ETAren lehen atentatuaren historia kontatzen du, baita hark Espainiako historiaren hurrengo 50 urteak nola markatu zituen ere.

La víctima número ocho

La víctima número ocho telesailak fikziozko atentatu jihadista baten istorioa kontatzen du Bilboko alde zaharrean, hau da, Zazpikaleetan. Omar pertsonaiaren eta Koro agentearen arteko jazarpena alde zaharreko kaleetan zehar garatzen da. Hainbat toki ikonikotatik igarotzen dira, hala nola Done Jakue katedraletik. Katedrala XV. mendean eraiki zuten; estilo gotikoa du eta behin baino gehiagotan eraberritu da, 2000. urtean azkenekoz, eta Bilboko elizbarrutia barne hartzen du 1949tik.

Contratiempo

Bilboko Aireportuari La Paloma deitzen zaio, Santiago Calatrava arkitektoaren diseinu bitxia dela eta. Hirigunetik 12 kilometrora dago eta hainbat filmetan agertu da, hala nola Garcia y Garcia eta Contratiempo filmetan. Aireportuko terminala Ana Murugarrenen komediaren osagai eszeniko garrantzitsuenetako bat da. Izan ere, protagonistak (Pepe Viyuela eta José Mota) terminal horretara iristen dira.