Santimamiñeko, Pozalaguako eta Baltzolako lurrazpiko altxorrak arakatuz.

Santimamiñe: leku milurtekoa ingurune apartean

Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren muinean, Santimamiñeko Kobazuloak Harri Aroko artearen testigantza erakusten digu. Lurrazpiko santutegi horretan sartzea denboran atzera egitea bezala da. Kobazuloko hormak gure arbasoen historia kontatzen diguten mihiseak dira.

Santimamiñeko labar-margoek, UNESCOk 2008an Gizadiaren Ondare aitortuak, ehiza, tokiko fauna eta erritual sainduak maisutasun handiz haitzetan islatzen zituzten garai batera eramaten gaituzte. Gizakiaren eta ingurunearen arteko elkarrekintza okre eta ikatzezko trazuetan hartzen du bizia, milaka urte igaro arren irauten duten ondarea utziz.

Pozalagua: munduan bakarra den estalaktiten katedrala

Altxor geologiko honek, Bilbotik 52 km-ra. Armañongo Parke Naturalaren barruan, Karrantzako Haranean, planetako estalaktita eszentrikoen kontzentrazio handienetako bat hartzen du. Pozalagua kobazuloan sartzen garenean, grabitatearen legearen aurka doazen espeleotemen ikuskizunean barne egiten dugu. Kapritxozko eta koloretako formazioek, zuritik hasi eta urre kolorera doazenak, lurrazpiko paisaia surrealista bat sortzen dute.

Pozalagua Kobazuloa estalaktiten katedral bat da, non isiltasuna mendeetan zehar higatu dituen uraren tanta-erortzeak bakarrik hausten den. Arakatzaileak ingurune magiko batean murgiltzen dira, non natura den eskultorea, harria tantaz tanta landuz. Ibilbide osoa zeharka daiteke metalezko pasabide batetik, zeinak kobazuloa zeharkatzen duen xehetasun guztiez disfruta dezazun.

Baltzola: lurrazpiko misterioen labirintoa

Dima erdian, Arratiako haranean, Baltzolako kobazuloen konplexua dugu zain, irudikapenaz haraindiko lurrazpiko sarea. Labirinto karstiko korapilatsu honek paisaia estu eta gela handiak ditu, emozioz betetako lurrazpiko bidaia sortzen duena. Kobazulo horiek harriaren higadurak sortu ditu milaka urtetan, eta, inolako zalantzarik gabe, zonan bisita gehien hartzen dituen lekuetako bat da.

Eraketa geologiko ikaragarriez gain, zutabeak eta estalagmitak esaterako, aspalditik kobazulo hauetan gizakiak zeudela agerian uzten dituzten aztarna arkeologikoak ere ezkutatzen ditu. Barrunbeetan durundatzen duten urratsen oihartzunak historiaren eta eboluzioaren lekuko izan den lurralde batean gaudela gogorarazten digu.

Bidaia osoa egin

Santimamiñeko, Pozalaguako eta Baltzolako kobazuloak arakatzea gure historiaren erroekin konektatzen gaituen denbora-bidaia egitea da. Ingurune natural hauek, ikaragarri ederrak izateaz gain, gizakiaren eta naturaren arteko harremanaren lekuko izan dira milaka urtetan, eta jarraitzen dute izaten.

Lurrazpiko altxor hauek ikustera barneratu aurretik, kontserbazio eta babes araudia errespetatu behar dugu ezinbestez. Jakin-minak eta errespetuak gidatuta, bidaia bati ekin diezaiokegu, denbora gainditzen duena, Bilbao Bizkaiako kobazuloen sakonean lurperatutako sekretuak ezagutuz.

Oinetako onak, linterna eta arropa beroak ere erabiltzea komeni da, tenperatura nabarmen jaisten baita kobazuloen barruan.